Kosova po kërkon ndihmën e Perëndimit për t’i realizuar ambiciet e saj për anëtarësim në NATO dhe në BE.
“Ne kemi nevojë për ndihmën e aleatëve dhe partnerëve tanë – Mbretërisë së Bashkuar, SHBA-së, Gjermanisë, Francës, Italisë dhe të tjerëve – për të na ndihmuar me vendet mosnjohëse,” tha kryeministri i Kosovës Albin Kurti për Financial Times.
Beogradi vazhdon ta shohë Kosovën, popullsia e së cilës është rreth 90 për qind shqiptarë etnikë dhe më pak se 10 për qind serbë, si krahinë të Serbisë. Ata thonë se shpallja e pavarësisë së Kosovës shkeli Marrëveshje e Paqes të bërë më 1999. Tensionet mes dy vendeve kërcënojnë rregullisht të minojnë stabilitetin në Ballkan.
Çështjet në dukje të zakonshme kanë çuar në shpërthime të dhunshme muajin e kaluar, kur serbët u përleshën me policinë e Kosovës pasi Prishtina tha se targat serbe nuk do të ishin më të ligjshme për qytetarët e Kosovës, përfshirë serbët etnikë. Individëve që hynin në Kosovë nga Serbia u kërkua gjithashtu të përdornin letërnjoftime të përkohshme të lëshuara nga Kosova.
Kurti tha se përplasjet mbanin shenjat dalluese të Qeverisë serbe. Beogradi ne anën tjetër ka mohuar se është i përfshirë.
BE tha të dielën se “të dyja palët duhet t’i japin fund menjëherë armiqësive të ndërsjella dhe deklaratave të rrezikshme dhe të veprojnë me përgjegjësi” përpara bisedimeve në Bruksel këtë javë.
Kurti, i cili foli me FT përpara se BE-ja të bënte thirrje për t’i dhënë fund përdorimit të retorikës nxitëse, do të takohet me Vuçiqin të enjten, kur ata planifikojnë të diskutojnë një udhërrëfyes për zgjidhjen e statusit të Kosovës dhe lidhjet dypalëshe.
Kurti tha se çdo zgjidhje duhet të përqendrohet në njohjen reciproke. “Nuk do të ketë zgjidhje parciale, por zgjidhja do të jetë me njohjen në qendër,” shtoi ai.
Duke i bërë thirrje Serbisë të lërë mënjanë nacionalizmin, ai tha: “Këtu mendoj se është problemi me Beogradin. Ata thjesht vazhdojnë me ëndrrat e vjetra, të cilat kthehen në makth për fqinjët e Serbisë, por edhe për popullin serb.”
Një “simetri e të drejtave të pakicave” – të njëjtat të drejta për serbët në Kosovë dhe shqiptarët në Serbi – do ta luftonte më së miri nacionalizmin, shtoi ai. Kurti tha se pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë në shkurt kishte nxjerrë në pah besnikërinë konfliktuale në Ballkan. Ndërsa Kosova ishte ndër vendet e para që iu bashkua sanksioneve kundër Rusisë, Serbia ka lidhje të ngushta me Moskën. Sektori energjetik i Serbisë është shumë i varur nga burimet ruse dhe i ekspozuar nga kompanitë kryesore të gazit në Serbi janë me pronarë rus, ose që kanë në pronësi pjesën më të madhe të aksioneve.
Beogradi mbështeti disa deklarata të OKB-së që mbështesin sovranitetin e Ukrainës pas pushtimit të Moskës në shkurt. Por ajo nuk pranoi t’i bashkohej sanksioneve perëndimore kundër Rusisë dhe këmbënguli në mbajtjen e lidhjeve të ngushta me Kremlinin. Serbët gjithashtu ushqejnë pakënaqësi ndaj Perëndimit për ndërhyrjen e NATO-s në luftën e Kosovës 1998-99, njohjen e Kosovës nga ta dhe një sërë vendimesh gjyqësore që thonin se shpallja e pavarësisë ishte në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.
Kurti tha se ekziston një rrezik i qartë i përfshirjes ruse në marrëdhëniet Serbi-Kosovë, duke rritur shanset për konflikt. “Ne jemi të shqetësuar, por jo të frikësuar,” tha ai. “Si do të zhvillohet situata do të varet shumë nga qëndrimi dhe presioni i demokracive perëndimore ndaj Beogradit.”
Petar Petkoviq, zyrtari i lartë i Qeverisë serbe për Kosovën, tha në një përgjigje me shkrim ndaj pyetjeve të FT Beogradi po ndiqte një “politikë të pavarur kombëtare dhe të sigurisë, duke bashkëpunuar në mënyrë të balancuar si me Lindjen ashtu edhe me Perëndimin.” Qëllimi përfundimtar i Beogradit është anëtarësimi në BE, por shtoi se Kosova dhe Kurti po shtynin një axhendë nën “pretekstin” e luftës në Ukrainë. /Lajminze.com