Një qershori cilësohet si dita ndërkombëtare e qumshtit, një aktivitet ky i cili po merr hov të madh që nga viti 2001.
Me një process të vecantë I cilësuar si ‘’ vendi I qumështit’’ festoon Gjermania me më shumë se 100.000 fermerë që punojnë për konsumimin e produkteve të bylmetit me anë të së cilave festojnë duke ekspozuar produktet e tyre, si djathi kaqkavalli, qumështi kosi dhe të tjera. Aspak e rastësishme nuk korenspondon me ditën ndërkombëtare të fëmijëve, pasiqë të njejtët janë konsumuesit besnik të qumshtit që me anë të sajë , aftësohen fizikisht dhe mendërisht duke I dhënë vetes përfitime shëndetësore. Në Preshevë , prodhimi I qumështit mbetet një biznes I shumë familjeve , nga I cili sigurojnë mbijetesën e tyre. Në bazë të bisedës që kemi realizuar me njërin nga grumbulluesit më të mëdhenjë të qumshtit kryesisht nga qumështorja ‘’Doda’’ numri total I shitjes së qumshtit në ditë korrespondon me 3000 litra.
‘’Ne mundemi me mrri deri në 200 familje që sjellin qumsht te ne , tregu është shum zvogluar te ne jemi të kufizum në pikpamje tashme ju edini qe me kosoven 1 vjet e gjysmë skemi punu kemi humb goxha shumë në Kosovë , kemi qene deri në Bujanoc , Ternoc shumë pak .E gjithë sasinë nuk mundemi me shit iu dergojm kolegve tanë të cilët e kanë tregun më të gjerë. Në VrAjë përshembull nuk kemi shitje hiç nuk e marrin , në Kosov kemi pas , Preshev Bujanoc është shum pak .Kapaciteti jon eshte 3 mij litra në orë qumësht por shitja na zvogelon atë dëshirë’’ shprehet Musheref Memeti, njëri nga grumbulluesit më të mëdhenj të qumështit në Preshevë.
Dihet që përdorimi i qumështit daton 7000 vjet më parë. Në të kaluarën, qumështi ka qënë një luks dhe përdorej vetëm nga familjet e pasura dhe mbretërore, ku lopët dhe delet vlerësoheshin shumë për shkak të aftësisë së tyre për të dhënë qumësht të pijshëm.. Sot rekomandohet përdorimi i rregullt i qumështit të pijshëm jo vetëm për fëmijët e vegjël, por edhe për të rriturit duke e konsumuar të paktën një gotë në ditë.