Bashkëpunimi global, bllokimet e përhershme dhe gjurmimi i kontaktit, të gjitha mund të luanin një rol në garën për të ndaluar pandeminë.
Në një univers paralel do të ndodhte kështu: një virus i ri shfaqet në Kinë. Vendi shpejt identifikon patogjenin, mbyll kufijtë e tij, fillon një fushatë të paparë për të zhdukur virusin dhe arrin të sigurojë që shumë pak raste të largohen nga vendi. Vendet e tjera që raportojnë raste – të tilla si Koreja e Jugut, Tajvani, Hong Kongu dhe Singapori – identifikojnë me shpejtësi ata që janë infektuar, gjurmojnë njerëzit me të cilët kanë kontaktuar, izolojnë bartësit e virusit dhe përmbajnë përhapjen e tij. Përmes kësaj strategjie me tre drejtime – prova, gjurmët, izolimi – çrrënjosja është e suksesshme. Njerëzimi shpëtohet.
Në realitet, Sars-CoV-2, shpëtoi nga ndërhyrjet e shëndetit publik të qeverisë kineze dhe u përhap në të gjithë botën.
Ndërsa qeveritë e tjera gabuan në përgjigjet e tyre të hershme, virusi në heshtje depërtoi nëpër bashkësi, duke infektuar shumë njerëz dhe duke mbushur spitalet dhe duke vrarë mijëra veta. Virusi është jashtëzakonisht i rrezikshëm – përhapet lehtësisht si i ftohti apo gripi, edhe përmes personave që nuk kanë ndonjë simptomë të dukshme, dhe të dhënat e fundit tregojnë se afërsisht 5% e njerëzve që infektohen do të kërkojnë shtrimin në spital. Midis tyre, 30% do të pranohen në kujdesin intensiv.
Bota tani ka më shumë se 1,7 milionë raste të konfirmuara të coronavirusit. Shtetet e Bashkuara, të cilat kanë më shumë se 500,000 raste dhe mbi 20,000 vdekjeve, kanë kapërcyer çdo shtet, si me numrin e të vdekurve, po ashtu edhe me numrin e të infektuarve.
Gjysma e të gjitha rasteve të konfirmuara janë tani në Evropë. Ndërsa kombet si Senegali, Liberia dhe Nigeria e kanë treguar veten të gatshëm për të kaluar këtë sfidë, qeveritë e tyre janë të kufizuara nga mungesa e burimeve, kujdesit shëndetësor dhe kapacitetit të testimit.
Po, çfarë tani?
Bazuar në ato që kemi mësuar nga modelimi i publikuar dhe përgjigjet e vendeve të tjera ndaj virusit, ekzistojnë katër skenarë të mundshëm për mënyrën se si mund të përfundojë kjo.
Njëra është që qeveritë bëhen së bashku për të rënë dakord që të gjitha vendet do të mbyllnin njëkohësisht kufijtë e tyre për një kohë të dakorduar dhe do të zhvillonin një fushatë agresive për të identifikuar bartësit e virusit dhe për të parandaluar transmetimin.
Kjo qasje duket e pamundur, sepse virusi është përhapur në mënyrë agresive, dhe disa vende kanë qenë të përmbajtur për të bashkëpunuar me njëri-tjetrin.
Një skenar i dytë, i cili duket mesatarisht më i mundshëm, është se gjykimet e hershme për vaksinat janë premtuese. Ndërsa presim vaksinën, vendet do të përpiqeshin të vononin përhapjen e virusit gjatë 12-18 muajve të ardhshëm përmes bllokimeve të përhershme. Autoritetet shëndetësore do të duhet të parashikojnë, tre javë përpara, nëse ka mjaft shtretër, ventilatorë dhe staf për të trajtuar ata të infektuar. Mbi këtë bazë, qeveritë mund të vendosin nëse do të pushojnë ose rritin masat e karantinës, përcjell Telegrafi.
Por ky skenar është larg idealit. Sistemet shëndetësore do të vazhdojnë të tensionohen, dhe kostot ekonomike dhe sociale të bllokimit janë të larta. Bllokimet mund të çojnë në papunësi masive, një rritje të varfërisë dhe trazirave të përhapura sociale. Në vendet më të varfra, më shumë njerëz mund të vdesin nga bllokimi sesa nga vetë virusi.
Një skenar i tretë dhe madje më i pëlqyeshëm është që vendet të ndjekin shembullin e Koresë së Jugut ndërsa ata presin për një vaksinë: rrisin testimin për të identifikuar të gjithë transportuesit e virusit, gjurmimin e njerëzve me të cilët kanë kontaktuar dhe karantinimin e tyre deri në tre javë. Kjo do të përfshijë një planifikim në shkallë të gjerë, zhvillimin e shpejtë të një aplikacioni për gjetjen e kontakteve.
Në mungesë të një vaksine të vlefshme për të ardhmen e parashikueshme, një skenar përfundimtar mund të përfshijë menaxhimin e COVID-19 duke trajtuar simptomat e tij dhe jo shkaktarin e tij. Punëtorët shëndetësorë mund të administrojnë terapi antivirale që parandalojnë përkeqësimin e pacientëve deri në atë pikë ku ata kishin nevojë për kujdes intensiv, ose parandalimin e vdekjes së tyre kur të arrijnë në një fazë kritike. Në vendet me personel mjekësor të mjaftueshëm dhe mjete të nevojshme, kjo mund të jetë e qëndrueshme – por për vendet më të varfra kjo qasje do të ishte e vështirë, nëse jo e pamundur.
Nuk ka zgjidhje të lehtë. Muajt përpara do të përfshijnë një veprim të brishtë balancues midis interesave të shëndetit publik, shoqërisë dhe ekonomisë, me qeveritë më të besueshme ndaj njëra-tjetrës se kurrë më parë.
Ndërsa gjysma e betejës do të jetë në zhvillimin e mjeteve për të trajtuar virusin – një vaksinë, terapi antivirale dhe testim të shpejtë diagnostikues – gjysma tjetër do të jetë e zënë me prodhimin e dozave të mjaftueshme, shpërndarja e këtyre në një mënyrë të drejtë dhe të drejtë, dhe sigurimi i arritjes së individëve në të gjithë botë.